Każda firma stawia bezpieczeństwo w miejscu pracy na pierwszym miejscu, to priorytet nie do podważenia. O stan BHP trzeba zadbać już na etapie budowy danego zakładu czy adaptowania pomieszczeń, na etapie organizacji stanowisk pracy oraz kompletowania wyposażenia technicznego. Przygotowaliśmy kompleksowy poradnik, z którego dowiesz się nie tylko tego, kto ponosi odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie pracy, ale również kto to później regularnie monitoruje. Zachęcamy do lektury!
Czym jest stan BHP w zakładzie pracy?
Stan BHP w miejscu pracy to zestaw reguł, procedur i praktyk, których celem jest zapewnienie ochrony zdrowia i życia pracowników podczas wykonywania obowiązków zawodowych. To obszar istotny nie tylko z moralnego, ale i z prawnego punktu widzenia. Właściwy stan BHP zapewnia wykonywanie pracy w sposób zgodny z przepisami, bezpieczny i minimalizujący ryzyko wypadków oraz chorób zawodowych. Dbałość o to przynosi korzyści zarówno pracodawcy, jak i pracownikom, wpływając pozytywnie na efektywność oraz atmosferę.
W tym pojęciu znajdują się między innymi takie decyzje podejmowane podczas budowy zakładu pracy, organizacji stanowisk pracy, a także decyzje dotyczące wyposażenia technicznego.
Kto odpowiada za stan BHP w zakładzie pracy?
Jak wynika z powyższego, stan BHP jest jedną z najważniejszych kwestii i odpowiedzialność za niego ponosi pracodawca. Reguluje to Kodeks pracy, a dokładniej Art. 207. To pracodawca określa, jaką obejmuje postawę wobec przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy – nie może tej odpowiedzialności z siebie zdjąć ani też przekazać jej komuś innemu.
Co ważne, na zakres jego odpowiedzialności nie mają wpływu obowiązki pracowników w dziedzinie BHP oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy, o których mowa w art. 237(11) § 2.
Kierownicy działów
Nasuwa się jednak pytanie, co z kierownikami poszczególnych działów, którzy również są odpowiedzialni za stan BHP w firmie. Owszem, są, ale wówczas ta odpowiedzialność dotyczy wyłącznie swojego działu, a nie całej firmy.
To oznacza, że pracodawca wraz z częścią władzy przekazuje im część odpowiedzialności. Przykładowo kierownik działu sprzedaży odpowiada tylko na ten dział sprzedaży, kierownik logistyki – za dział logistyki itd. Obszar jego odpowiedzialności za stan bezpieczeństwa i higieny pracy jest zależny od tego, jak duży jest zakres jego władzy.
Ponadto każda osoba zajmująca kierownicze stanowisko powinna być świadoma wagi tej odpowiedzialności. Jej decyzje, wybory i zachowanie ma przecież realny wpływ na podwładnych, na ich zdrowie i życie.
Służba BHP
Może się też wydawać, że odpowiedzialność leży jeszcze do stronie służby BHP. Jak się okazuje, wcale tak nie jest. Służba BHP to właściwie jedyny organ w zakładzie pracy, który nie ponosi bezpośredniej odpowiedzialności za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Dlaczego? Ponieważ to organ doradczy i kontrolny (który pomaga pracodawcy), a nie decyzyjny (przykładem jest choćby to, że służba BHP nie może nakładać kar na pracowników).
Przed kim ponosi się odpowiedzialność za stan BHP?
Na koniec jeszcze pozostaje jedna ważna kwestia. Kto weryfikuje pracodawcę za stan BHP, przed kim od odpowiada. I w tutaj są dwie takie instytucje, dwa organy. Mowa o Państwowej Inspekcji Pracy oraz o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Są one upoważnione do kontroli, a przy tym w razie wykrycia nieprawidłowości i uchybień (na przykład w niedopełnieniu obowiązków, narażeniu pracowników na ciężki uszczerbek na zdrowiu lub wręcz na niebezpieczeństwo utraty życia) mają prawo nakładać kary do 3 lat pozbawienia wolności.
To jeszcze nie wszystko, bo za naruszenie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca może zapłacić grzywnę w wysokości od 1 tysiąca złotych do nawet 30 tysięcy złotych. Nikt też nie powinien zapominać, że konsekwencje czekają na pracowników, którzy nie przestrzegają ustalonego porządku i organizacji w miejscu pracy, przepisów BHP, przeciwpożarowych czy przychodzą do pracy po wcześniejszym spożyciu alkoholu lub zażyciu środków odurzających. W tym przypadku karą może być upomnienie, nagana bądź kara pieniężna.
Podsumowując powyższe informacje, bezpieczeństwo i higiena pracy jest niezwykle istotną kwestią każdego biznesu, każdej firmy – bez względu na jej profil, branżę ani też wielkość i liczbę zatrudnionych pracowników. Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca ponosi kluczową odpowiedzialność za stan BHP w zakładzie pracy, jednak kierownicy także mają swoją rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa w obrębie swojego działu. Służba BHP natomiast jest on kontrolowania i doradzania, ale to pracodawca jest głównym decydentem. Do tego pracodawca nie jest bezkarny, bo jego działania w obszarze przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy monitorują Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Państwowa Inspekcja Pracy. Pracownicy również mają obowiązki w zakresie BHP.
W interesie wszystkich jest więc działanie z myślą o zachowaniu bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy!
