Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 5 sierpnia 2005 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz. U. 2005, nr 157, poz. 1318) mówi jasno o tym, że obowiązkiem pracodawcy jest eliminowanie lub ograniczanie ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania mechaniczne.
Zgodnie z jego założeniem należałoby podjąć wszelkie działania, które ograniczą narażenie pracownika na drgania mechaniczne i związane z nim ryzyka dla jego zdrowia i życia. Niestety, nie zawsze możliwe jest całkowite wyeliminowanie zagrożenia u jego źródła. To właśnie wtedy użyteczne stają się środki ochrony indywidualnej, którymi w tym wypadku będą rękawice wibracyjne. Jakimi zasadami należy kierować się przy ich wyborze i w jaki sposób działają tego typu rękawice?
Główne cechy rękawic antywibracyjnych
Rękawice są środkiem ochrony indywidualnej, który w przypadku zagrożenia drganiami mechanicznymi pozwala na ograniczenie efektów drgań miejscowych na zdrowie i dobre samopoczucie operatora maszyny, która drgania powoduje. Z założenia rękawice takie nie są w stanie wytłumić drgań o niskich częstotliwościach (poniżej 30 ÷ 50 Hz), ale za to dobrze radzą sobie z ograniczaniem drgań o wyższych częstotliwościach. Co oznacza to w praktyce?
Drgania o niskich częstotliwościach powodują niekorzystne, często nieodwracalne zmiany w układzie kostno-stawowym i mięśniowym rąk operatorów maszyn wibracyjnych. Drgania takie powinny być jednak eliminowane poprzez wybieranie lepszych urządzeń i odpowiednie ich tłumienie – rękawice nie są w stanie skutecznie ograniczyć i powstrzymać tego typu uszkodzeń. Z drugiej jednak strony pojawiają się drgania o wyższych częstotliwościach, które mogą mieć znaczny wpływ na rozwijanie się tzw. zespołu wibracyjnego w postaci naczyniowo-nerwowej. Rękawice będą więc w dalszym ciągu znacząco przykładać się do eliminacji ryzyka poważnych powikłań zdrowotnych u operatorów i nie powinny być w żaden sposób zaniedbywane przez pracodawcę. Z tego też powodu obecne prawo narzuca obowiązek korzystania z rękawic ochronnych na każdym stanowisku, na którym występują tego typu zagrożenia.
Jak wybrać właściwe rękawice antywibracyjne?
Skuteczność rękawic antywibracyjnych jest w dużej mierze uzależniona od ich konstrukcji, choć oczywiście ogromne znaczenie będą tu miały także warunki ich użytkowania. Właściwy dobór rękawic pozwala na zoptymalizowanie stopnia ochrony rękawic, dlatego też pod uwagę brane tu są takie czynniki jak charakter emitowanych drgań, czy nawet siła, jaką operator wywiera na urządzenie podczas pracy. Dobre rękawice antywibracyjne, gwarantujące odpowiednie tłumienie drgań powinny być zgodne z normami EN 10819, EN 388 oraz EN 420.
Ważnym aspektem rękawic antywibracyjnych, gwarantującym ochronę przed zagrożeniami wibracyjnymi jest też sam fakt, że rękawice te pozwalają chronić dłonie przed niską temperaturą czy wilgocią, które (powodując wyziębienie dłoni) przyczyniają się do zwiększania natężenia negatywnych skutków oddziaływania drgań. Używanie rękawic wibracyjnych jest więc wskazane nie tylko ze względu na ich właściwości ochronne przed samym zagrożeniem ze strony drgań – tu niejednokrotnie redukcja drgań jest stosunkowo mała i pozornie nieistotna, ale też ze względu na ochronę dłoni w trakcie pracy przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, których działanie wbrew pozorom może być dla stanu kończyn dolnych równie niebezpieczne.
Antywibracyjne rękawice ochronne wykonane z polimerowego tworzywa lateksowego to jeden z ciekawszych modeli tego typu środków ochrony osobistej, pokazujący doskonale jak powinna zachowywać się dobra rękawica antywibracyjna. Przede wszystkim należy zauważyć tu połączenie włókien terylenowych z bawełną, gwarantujące nie tylko dobre tłumienie drgań, ale też komfort użytkowania rękawic przez długie godziny pracy. Bawełna to też dodatkowa ochrona przed niską temperaturą i wilgocią, które są jak już wiemy katalizatorem dla zespołu wibracyjnego. Model vibration został dodatkowo stworzony tak, by praca w rękawicach nie była niewygodna, a same rękawice nie sprawiały problemu w chwytaniu narzędzia czy operowaniu nim. Wśród innych, równie ciekawych modeli warto wymienić RĘKAWICE ROBOCZE ANTYWIBRACYJNE A790 PORTWEST i RĘKAWICA ANTYWIBRACYJNA NYSOS VV904 marki Delta Plus, które, choć charakteryzują się nieco inną budową i składem materiałowym, ostatecznie gwarantują równie skuteczne wsparcie w redukcji drgań maszyn takich jak młoty pneumatyczne, walce wibracyjne, ubijarki ręczne czy piły do cięcia asfaltu.
