Praca w chłodni to problem, z którym na co dzień zmagają się nie tylko pracownicy branży spożywczej, ale również pracownicy magazynów, hurtowni i różnorodnych środowisk wymagających przechowywania produktów w temperaturach ujemnych. Częste wizyty w chłodni wymagają zapewnienia pracownikowi odpowiednich środków ochrony osobistej, w tym przede wszystkim specjalistycznej odzieży dedykowanej do pracy w mikroklimacie chłodnym. Wielu pracodawców popełnia błąd zapewniając swoim pracownikom chłodni jedynie tradycyjną odzież ocieplaną o zbyt niskiej lub zbyt wysokiej izolacyjności, której efektem mogą być nie tylko odmrożenia, ale też silne przeziębienia czy nawet zapalenia oskrzeli i płuc. Co w takim razie powinien nosić pracownik chłodni i jakie warunki powinna spełniać przeznaczona do takiej pracy odzież?
Specjalistyczna odzież do chłodni i mroźni
Temperatura, którą uznaje się za graniczną temperaturę wskazującą na konieczność stosowania odzieży ciepłochronnej to +4oC, przy czym nietrudno zauważyć, że w chłodniach temperatura ta będzie zwykle znacznie niższa. Środowisko zimne powoduje wychłodzenie całego ciała, które może okazać się nie tylko dyskomfortem, ale i bezpośrednim zagrożeniem dla zdrowia pracownika. Za groźne uważa się już obniżenie temperatury ciała do 36oC – pracownik w takim stanie posiada zmniejszone zdolności ruchowe i psychofizyczne oraz odczuwa nasilone dreszcze, które uniemożliwiają mu bezpieczne wykonywanie powierzonych mu zadań. Odzież ciepłochronna ma więc jedno, najważniejsze zadanie – zabezpieczać przed spadkiem temperatury ciała o więcej niż 1oC.
Przy doborze odpowiedniej odzieży ciepłochronnej do warunków klimatycznych na stanowisku pracy należy uwzględnić nie tylko ogólną temperaturę otoczenia, w jakiej pracownik będzie wykonywał swoje zadania, ale też rodzaj wykonywanej przez niego pracy oraz jej ciężar. Przy bardziej intensywnej pracy powodującej pocenie się, wychłodzenie organizmu następuje jeszcze szybciej i czynnik ten należy wziąć pod uwagę w takiej samej skali, jak samą temperaturę otoczenia. Warto pamiętać też, że istotnym elementem odzieży ochronnej są nie tylko kombinezony ocieplane i obuwie, ale też specjalne rękawice, skarpety czy bielizna termiczna. Co więcej, jeśli praca w chłodni wymaga kontaktu z żywnością należy w dalszym ciągu pamiętać o konieczności stosowania rękawic chroniących przed odmrożeniem i zapewniających pełną sprawność ruchową dłoni – tradycyjne gumowe rękawice dedykowane do branży spożywczej nie będą gwarantowały tu wystarczającej ochrony.
Jak ocenić warunki pracy w mikroklimacie zimnym?
Podstawą do oceny ryzyka zawodowego występującego na stanowiskach pracy w mikroklimacie zimnym jest norma PN-EN ISO 11079:2008 – Ergonomia środowiska termicznego – Wyznaczanie i interpretacja stresu termicznego wynikającego z ekspozycji na środowisko zimne z uwzględnieniem wymaganej izolacyjności cieplnej odzieży (IREQ) oraz wpływu wychłodzenia miejscowego. Norma ta określa zasady metod szacowania stresu termicznego wynikającego z ekspozycji na środowisko zimne oraz precyzuje, jak przeprowadzić praktyczną ocenę środowiska zimnego. Na podstawie wynikających z niej obliczeń można ustalić wskaźniki obciążenia, które następnie przydadzą się w ocenie wyboru najbardziej dopasowanej odzieży ochronnej do pracy w danym środowisku.
Odzież ochronna do pracy w chłodni
Kombinezon izotermiczny to pierwszy i jeden z najważniejszych elementów ubioru pracowników chłodni, przebywających w zimnym mikroklimacie pracy przez znaczną część swojego całkowitego czasu pracy. Kombinezony tego typu gwarantują przede wszystkim minimalną ilość otworów umożliwiających dostanie się zimnego powietrza do środka i jego bezpośredniego kontaktu z ciałem, utrzymując w ten sposób odpowiedni poziom izolacji termicznej. Wysoki kołnierz pokryty od wewnątrz miękkim polarem, ściągacze na rękawach i nogawkach oraz możliwość montażu dodatkowej wyściółki gwarantują tu optymalne dopasowanie kombinezonu do ciała i potrzeb pracownika, dając jednocześnie szansę na swobodne ruchy i komfort pracy.
Obuwie do pracy w chłodni to przede wszystkim buty z antypoślizgową podeszwą, przystosowane do pracy w chłodnym klimacie, ale jednocześnie gwarantujące odpowiednie oddychanie stopy. W przypadku branży spożywczej dobrym wyborem będą np. ocieplane kalosze, które zagwarantują ochronę stopy przed cieczami i zapewnią higieniczne warunki pracy. Do prac o podwyższonym ryzyku upuszczenia na stopę ciężkich przedmiotów polecamy wybór obuwia ze wzmocnionymi noskami oraz wkładką antyprzebiciową.
Bielizna termoaktywna to szeroka kategoria akcesoriów takich jak kalesony i koszulki, które dzięki swojej unikalnej konstrukcji gwarantują swobodne oddychanie skóry przy jednoczesnym zapewnianiu jej dodatkowej warstwy izolacyjnej. Bielizna taka sprawdzi się z powodzeniem do pracy w chłodni, ale też w trakcie różnorodnych aktywności wypoczynkowych wykonywanych w ujemnych temperaturach otoczenia.
Rękawice ocieplane do pracy w chłodni zależnie od rodzaju wykonywanej tam pracy powinny gwarantować nie tylko ochronę przed zimnem kontaktowym i bezpośrednio zabezpieczać dłonie przed odmrożeniem, ale też zapewniać bezpieczeństwo na wypadek przecięcia i różnego rodzaju urazów mechanicznych. Warto zwrócić tu uwagę przede wszystkim na wewnętrzną stronę dłoni – materiał, z jakiego została wykonana musi umożliwiać bezpieczny, pewny chwyt narzędzi, a jednocześnie nie zwiększać ryzyka odmrożenia dłoni przy kontakcie z zimną powierzchnią.
