Kaski ochronne to na placu budowy obowiązkowy element wyposażenia i odzieży nie tylko każdego pracownika, ale i kierowników, inspektorów, inżynierów, pracowników BHP, geodetów, architektów, a także wszystkich gości i praktykantów przebywających w obrębie prowadzonych prac. Ich stosowanie jest jednym z głównych elementów ochrony przed urazami głowy, ale to nie jedyna rola, jaką kaski odgrywają na placu budowy. Ze względu na konieczność ich stosowania przez właściwie każdego, kto znajdzie się na terenie budowy, kolorystyczne dopasowanie kasków do poszczególnych ról i stanowisk to jedyna szansa na skuteczne i szybkie rozróżnienie pracowników fizycznych od gości, kierowników czy elektryków. Jakie znaczenie mają poszczególne kolory kasków budowlanych?
Najważniejsze kolory kasków budowlanych i ich znaczenie
Kolory kasków ochronnych stosowanych na budowach nie są określone odgórnymi przepisami obowiązującymi na każdym placu budowy i znacznie częściej ich ustalenie jest przedmiotem wewnętrznego regulaminu zakładowego. W większości jednak stosowane na budowach standardy są ze sobą zbieżne lub bardzo do siebie zbliżone, dając zarówno pracownikom jak i osobom z zewnątrz dobry wgląd w role i zadania poszczególnych osób na placu budowy.
Uniwersalne kolory kasków budowlanych dostępne w sklepach BHP to zwykle biały, żółty, czerwony, niebieski, zielony, pomarańczowy i czarny. Kolory te określają najczęściej stanowisko noszącej je osoby oraz pełnione przez nią na budowie funkcję, ułatwiają rozpoznawanie poszczególnych pracowników na budowie i gwarantują bezpieczeństwo pracowników ze względu na lepszą ich widoczność na placu budowy. Najczęściej stosowane rozróżnienie dla poszczególnych kolorów kasków budowlanych:
- kask biały – kierownik budowy, inżynier budowy, inspektor nadzoru, lub inni inżynierowie (np. środowiska);
- kask żółty – pracownik fizyczny;
- kask czerwony – gość, stażysta, praktykant;
- kask niebieski – osoba pracująca na wysokościach, operator maszyny, elektryk, energetyk;
- kask zielony – pracownik BHP;
- kask pomarańczowy – geodeta;
- kask czarny – architekt, inspektor nadzoru autorskiego.
Stosowanie kolorowych kasków ochronnych na placu budowy to najlepszy symbol dobrze zorganizowanego miejsca pracy, jednak ze względu na to że reguła noszenia kolorowych kasków zgodnie z zajmowaną pozycją nie jest w żaden sposób regulowana prawnie, na wielu budowach zdarza się że kask danego koloru jest noszony przez pracownika, który nie pełni kojarzonej z nim funkcji.
Dlaczego kolorowe kaski ochronne są obowiązkowe na placu budowy?
Kask ochronny ma przede wszystkim za zadanie chronić pracownika przed spadającymi przedmiotami, uderzeniami i upadkami, zabezpieczając przy tym czaszkę, mózg i kręgi szyjne przed poważnymi urazami. Z tego też powodu każdy kask powinien spełniać indywidualne potrzeby pracownika i zabezpieczać go przed każdorazowym zagrożeniem urazu mechanicznego – według obowiązujących standardów kask powinien być przede wszystkim lekki (nie może obciążać nadmiernie głowy), regulowany (pracownik musi mieć możliwość dopasowania go do swojego rozmiaru), a także spełniający warunki normy PN-EN 397 "Przemysłowe hełmy ochronne” określającą wymagania fizyczne i parametry techniczne hełmów ochronnych dla przemysłu.
Pracodawca jest zobowiązany zgodnie z Kodeksem Pracy zapewnić swoim pracownikom odpowiedni poziom bezpieczeństwa, w tym w szczególności zadbać o wyposażenie ich w stosowne środki ochronne. Wśród zagrożeń, na jakie pracownicy budowy byliby narażeni w przypadku zaniechania stosowania kasków ochronnych mogą pojawić się nie tylko lekkie obrażenia głowy spowodowane uderzeniem czy upadkiem, ale też znacznie poważniejsze pęknięcia czaszki, uszkodzenia górnego odcinka kręgosłupa, a nawet wstrząśnienia mózgu. Dość powiedzieć, że bez względu na kolor kasku, jego stosowanie jest na budowie niezwykle istotne i każdy, nawet odwiedzający budowę pracownik czy gość ma obowiązek ich zastosowania.
Kolory kasków budowlanych poza Polską
Stosowane na polskich budowach kolory kasków ochronnych są dla osób z branży dość oczywiste i choć każdy zakład ma prawo określić stosowane przez siebie kolory w regulaminie wewnątrzzakładowym, wielu zarządców stosuje tę samą, ogólnie rozumianą zasadę przypisywania kolorów do funkcji pracowników. Warto jednak wiedzieć, że kolory te nie muszą bezpośrednio korespondować z kolorami kasków stosowanymi na budowach za granicą. Przykładowo można spotkać się na budowie z kaskiem szarym dedykowanym dla gości, brązowym dla spawaczy, czy czerwonym dla osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pożarowe. Z tego też powodu zawsze przed przystąpieniem do pracy i w trakcie zapoznawania się z wewnętrznym regulaminem zakładowym warto dokładnie zapoznać się ze stosowanymi na budowie kolorami kasków, stosować wyłącznie ten stosowny do własnej roli i pamiętać, że to właśnie kolorowy kask pozwala operatorom maszyn dostrzec pracowników z dużej odległości i wysokości, a więc i zadbać o ich bezpieczeństwo.
