Buty ochronne - rodzaje obuwia chroniącego

Buty ochronne - rodzaje obuwia chroniącego

Obuwie ochronne, przeznaczone do stosowania w różnorodnych warunkach pracy to przede wszystkim ochrona dla stóp i dolnych partii nóg w przypadku występowania na danym stanowisku jakiegokolwiek zagrożenia urazami mechanicznymi, chemicznymi i termicznymi, a także zabrudzeniami czy przemoczeniem stóp. Stosuje się je dziś zarówno w wielu zamkniętych zakładach pracy i liniach produkcyjnych, jak i do pracy w magazynach, branży budowlanej czy rolnictwie. Analogicznie do odzieży ochronnej, buty te nie stanowią wyłącznie o komforcie i higienie pracy użytkownika, ale mają przede wszystkim chronić przed wszelkimi uszczerbkami na zdrowiu, które w danym środowisku grożą pracownikowi. O tym, jakie wymagania powinno spełniać, informuje rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Czym należy kierować się podczas wyboru odpowiedniego obuwia, jakie normy regulują jego właściwości i jakie rodzaje obuwia ochronnego można wyróżnić?

Charakterystyka butów ochronnych

Obuwie ochronne zostało stworzone z myślą o skutecznej ochronie stóp, a w niektórych przypadkach także dolnych partii nóg przed czynnikami zewnętrznymi występującymi w danym miejscu pracy. Czynniki te, ze względu na swój charakter, bez zastosowania odpowiedniej ochrony mogłyby stanowić bezpośrednie zagrożenie urazami mechanicznymi, termicznymi lub chemicznymi, oraz naruszać warunki higieny miejsca pracy. Konieczność zastosowania obuwia roboczego jest ściśle określona stosowanymi w danym zakładzie pracy przepisami BHP, co automatycznie oznacza, że aby te mogły zostać na stanowisku zastosowane, konieczne jest ich odpowiednie oznaczenie i zgodność z konkretnymi normami. Konstrukcja butów ochronnych oraz materiały wykorzystane do ich wykonania powinny skutecznie zabezpieczać przed co najmniej jednym, a zazwyczaj wieloma czynnikami jednocześnie. Poziom ochrony, jaki wykazuje określona para butów jest więc ściśle powiązany z każdym pojedynczym elementem jego konstrukcji, począwszy od całej cholewki i kończąc na najmniejszych detalach takich jak podnoski stalowe czy kompozytowe, wkładki antyprzebiciowe w podeszwie, elementy odblaskowe czy zabezpieczenia pięty. 
sandały robocze do pracy w ciepłe dni

Rodzaje butów ochronnych

Aby jakiekolwiek buty mogły zostać sklasyfikowane jako buty ochronne i tym samym znalazły swoje zastosowanie w określonych warunkach pracy, konieczne jest by spełniały one konkretne normy międzynarodowe. I tak, ze względu na poziom zagrożenia występującego na stanowiskach pracy, obuwie dzielimy na trzy podstawowe rodzaje:

Obuwie bezpieczne to najbardziej wytrzymała spośród wszystkich kategorii obuwia ochronnego. Ich podstawowe cechy to ochrona palców za pomocą podnosków metalowych lub kompozytowych, wytrzymujących uderzenia z energią do 200 J. Wymagania zasadnicze dotyczące obuwia bezpiecznego określa norma PN-EN ISO 20345. Oczywiście, poza odpornością na uderzenia, buty te mogą, a wręcz powinny wykazywać inne właściwości ochronne, specyficzne dla danego stanowiska pracy. Wśród dobrych przykładów obuwia bezpiecznego możemy wymienić BUTY GUMOWE WYSOKIE ODPORNE NA CHEMIKALIA (https://www.bhp-gabi.pl/p24750,79755-e-s-s5-gumowce-ochronne-lenus.html) odporne na chemikalia, surowce mineralne, oleje roślinne i środki odkażające, czy też odporne na działanie olejów, benzyny i wyposażone w podeszwę antyelektrostatyczną.

Obuwie ochronne, będące kolejną kategorią butów chroniących stopy podczas pracy również wykazuje cechy zbliżone do właściwości butów bezpiecznych, jednak w tym wypadku wytrzymałość podnosków została ograniczona do uderzeń w granicach 100 J. Norma, z którą zgodność powinny wykazywać buty oznaczone jako obuwie ochronne to PN-EN ISO 20346.

Obuwie zawodowe, często nazywane także obuwiem roboczym posiada pewne cechy ochronne, jednak w wielu przypadkach nie zostało wyposażone w specjalne podnoski chroniące palce przed urazami spowodowanymi spadającymi na nie przedmiotami. Norma, w której określone zostały wymagania dla obuwia roboczego to PN-EN ISO 20347. Wśród tego typu butów znacznie częściej znajdziemy obuwie przeznaczone do pracy w przemyśle spożywczym, gdzie priorytetem staje się raczej wodoodporność czy wysoka sterylność i higiena butów. Dobrymi przykładami będą tu modele BUTY OCHRONNE COFRA BRC-KEVIN (https://www.bhp-gabi.pl/p3170,buty-ochronne-cofra-brc-kevin.html) oraz bardziej zabudowane BUTY FILCOWE BF-PCVCZS W (https://www.bhp-gabi.pl/p3152,buty-filcowe-bf-pcvczs-w.html).

Wszystkie wspomniane rodzaje obuwia o cechach ochronnych można podzielić jeszcze pod kątem zastosowanego do ich produkcji tworzywa. Dzięki temu zyskujemy obuwie klasyfikacji I, wykonane ze skóry oraz innych materiałów z wyłączeniem obuwia całogumowego lub całotworzywowego oraz obuwie klasyfikacji II, wykonane w całości z gumy (wulkanizowane w całości) lub całotworzywowe, a więc formowane w całości, bez jakichkolwiek szyć i sklejeń.

Znakowanie butów ochronnych

Warto wiedzieć, że w obrębie obuwia bezpiecznego zgodnego z normą ISO 20345 wyróżnia się 6 podstawowych kategorii określających konkretne cechy, jakie posiada dane obuwie. Poza obowiązkowymi w obrębie normy podnoskami wytrzymałymi w kontakcie z uderzeniami do 200 J, w obrębie każdej kategorii wyróżnia się dodatkowe cechy obowiązkowe. I tak kategoria SB przypisywana jest obuwiu wykazującemu dodatkowo odporność na oleje, benzynę i inne rozpuszczalniki organiczne. Następna w kolejności kategoria S1 została poszerzona o konieczność zabudowanej pięty, właściwości antyelektrostatyczne oraz absorpcję energii w części piętowej. Kategoria S2 to ponad wymagania S1 dodatek w postaci przepuszczalności i absorpcja wody. Kategoria S3 została wzbogacona o właściwości antyprzebiciowe, które nie pojawią się w butach kategorii S4. W tej ostatniej nie znajdziemy także możliwości przepuszczalności wody, a to ze względu na fakt, że buty oznaczone kategorią S4 są całkowicie wodoszczelne. Kategoria S5 jest poszerzeniem kategorii S4 o właściwości antyprzebiciowe. Podobne oznaczenia obowiązują także w przypadku butów ochronnych (tu symbol S zamieniono na symbol P). Dodatkowo, w zależności od wymagań danego stanowiska pracy, wśród oznaczeń mogą pojawić się symbole oznaczające odporność obuwia na konkretne czynniki. Według ogólnie przyjętej klasyfikacji, litera P oznacza odporność na przekłucie, A - obuwie antyelektrostatyczne, C – obuwie prądoprzewodzące, I - obuwie elektroizolacyjne, HI – obecność izolacji spodu buta od ciepła, CI - izolację spodu od zimna, E - obuwie absorbujące energię w części piętowej. WR oraz WP to symbole oznaczające wodoszczelność, WRU - przepuszczalność i absorpcję wody, HRO - odporność spodów na kontakt z gorącym podłożem, CR - odporność cholewki i wszystkich elementów buta na przecięcie, M - ochronę śródstopia, AN – ochronę kostki, a FO – odporność podeszew na olej napędowy.

 

BHP-Gabi

Zobacz podobne wpisy na blogu

Ostatnio oglądane