Bezpieczeństwo w miejscu pracy to jedna z podstawowych kwestii regulowanych przez Kodeks Pracy i wewnątrzzakładowe przepisy BHP. Zgodnie z obowiązującymi przepisami zapewnienie właściwych warunków pracy na każdym stanowisku jest obowiązkiem pracodawcy, a jego niedopełnienie może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Nie trudno jednak zauważyć, że każde środowisko będzie wymagało nieco innego podejścia do kwestii bezpieczeństwa i higieny pracy. Jak więc należy zadbać o bezpieczeństwo pracy na magazynie i wszelkiego rodzaju halach dystrybucyjnych?
Bezpieczeństwo pracy na magazynie w świetle prawa ogólnego
Bezpieczeństwo pracy w magazynach powinno być w świetle prawa zorganizowane przede wszystkim na bazie podstawowych przepisów Kodeksu pracy odnoszących się do kwestii BHP niezależnych od charakteru wykonywanych działań, ilości zatrudnionych pracowników czy branży, w obrębie której działają. Dodatkowo pracodawca musi stosować się do wymagań Kodeksu związanych z zarządzaniem obiektami budowlanymi i pomieszczeniami pracy, maszynami i innymi urządzeniami technicznymi, czynnikami stwarzającymi szczególne zagrożenie, profilaktyczną ochroną zdrowia pracowników, wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi, organizacją szkoleń BHP, czy wyposażeniem pracowników w środki ochrony indywidualnej.
Bezpieczeństwo i higiena pracy nie są jednak kwestią całkowicie niezależną od środowiska i charakteru wykonywanej pracy, przez co dodatkowym zbiorem wymogów dla pracodawców organizujących pracę w przestrzeni magazynowej jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z powyższym rozporządzeniem, pracodawca ma obowiązek:
- zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa i higieny pracy przez zapobieganie zagrożeniom związanym z wykonywaną pracą,
- przeprowadzenia oceny ryzyka związanego z zagrożeniami, które nie mogą być wykluczone,
- likwidowania zagrożeń u źródła ich powstawania,
- dostosowania warunków i procesów pracy do możliwości pracownika poprzez odpowiednie projektowanie i organizowanie stanowisk pracy,
- stosowania nowych rozwiązań technicznych,
- zastępowania niebezpiecznych procesów technologicznych, urządzeń, substancji i innych materiałów bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi odpowiednikami,
- nadawania priorytetu środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej, oraz
- skutecznego instruowania pracowników w zakresie BHP potwierdzonego testami ze zrozumienia obowiązujących zasad.
Specyficzne wymagania dla zabezpieczeń stosowanych w magazynach
Magazyn to szczególny przykład środowiska pracy, w którym obok ludzi wykonujących pracę manualne ogromną rolę odgrywają maszyny i transport wewnątrzzakładowy. Kwestie bezpieczeństwa będą więc obejmowały tu nie tylko wspomniane wyżej przepisy ogólne i konieczność stworzenia przejrzystego i zrozumiałego dla pracowników zakładowego regulaminu BHP, ale też odpowiednią organizację i zabezpieczenie stref, w których człowiek spotyka się z pracującymi maszynami.
Transport wewnątrzzakładowy w magazynie – wymagania dla bezpieczeństwa
Zapewnienie odpowiednich dróg i przejść wewnątrz magazynu, odpowiednie ich oznaczenie oraz utrzymywanie ich w stanie niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników należy do ważniejszych obowiązków pracodawcy i zarządcy magazynu. Pamiętać tu należy przede wszystkim o tym, że na drogach wewnątrzzakładowych obowiązują przepisy prawa o ruchu drogowym, a na pracodawcy ciąży obowiązek opracowania zgodnych z nimi zasad ruchu na wszystkich drogach dojazdowych, postojowych i wewnątrz magazynów. Właściwe znaki, naklejki i zabezpieczenia regulujące ruch można znaleźć także w ofercie BHP Gabi.
Składowanie materiałów a bezpieczeństwo pracy
Zasady składowania materiałów w magazynach i związanego z tym bezpieczeństwa zostały dookreślone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca odpowiedzialny za organizację pracy w magazynie powinien precyzyjnie określić miejsce, sposób i dopuszczalną wysokość składowania w zależności od rodzaju towaru. Po ich ustaleniu, w magazynach powinny zostać wywieszone instrukcje określające sposób składowania, pakowania, załadunku i transportu składowanych materiałów, a w razie konieczności także instrukcje odnoszące się do składowania towarów niebezpiecznych.
Zarówno podczas szkoleń instruktażowych i okresowych, jak i na samych instrukcjach wywieszonych na terenie magazynu w miejscach widocznych dla wszystkich pracowników powinny znaleźć się informacje o dopuszczalnych obciążeniach regałów, podłóg i stropów. Same regały powinny zostać oczywiście zabezpieczone przed przewróceniem się, między innymi poprzez zapewnienie odpowiednich odstępów pomiędzy regałami uwzględniających rodzaj stosowanych środków transportu i ładunku oraz możliwość bezpieczne operowanie nimi. Pracownicy powinni znać i stosować zasady dotyczące sposobu składowania towarów i oznaczenia stosowane na ich opakowaniach – rozmieszczanie produktów na terenie magazynu nie może odbywać się dowolnie i powinno być ściśle regulowane regulaminem wewnętrznym zakładu.
Jak zapobiegać wypadkom przy pracy w magazynach?
Zachowanie wszelkich środków ostrożności, odpowiednie przygotowanie pracowników w zakresie BHP i wewnątrzzakładowych zasad operacyjnych oraz spełnienie wszystkich wymogów prawnych dotyczących składowania towarów na magazynach to podstawowy wymóg umożliwiający zapewnienie pracownikom odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa pracy. Podczas tworzenia polityki bezpieczeństwa i higieny pracy w magazynach należy uwzględnić wszystkie, bardzo różnorodne i specyficzne zagrożenia, ale też czynnik ludzki – bez odpowiedniego przygotowania pracowników do przestrzegania zasad BHP i ostrzeżenia o konsekwencjach ignorowania obowiązujących zasad trudno oczekiwać właściwej organizacji pracy w tak niebezpiecznym środowisku. Akcesoria BHP to tylko jeden z wielu elementów wspomagających skuteczne działanie wdrożonej polityki bezpieczeństwa w zakładzie – nawet najlepsze kaski nie ochronią pracownika, gdy ten nie będzie stosował się do obowiązujących zasad.
